ABŞ-Azərbaycan müdafiə əməkdaşlığında yeni dövr: Bakıya səfərin strateji əhəmiyyəti - ŞƏRH

ABŞ-nin Avropa Komandanlığı nümayəndə heyətinin Bakıya səfəri ABŞ ilə Azərbaycan arasında müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın yeni mərhələyə qədəm qoyduğunu göstərir. Bu səfər bir tərəfdən qarşılıqlı etimadın artırılması, digər tərəfdən isə regionda təhlükəsizliyin gücləndirilməsi baxımından strateji əhəmiyyət daşıyır. Son illərdə ABŞ və Azərbaycan arasında hərbi təlimlər, sülhməramlı əməliyyatlarda iştirak, kibertəhlükəsizlik sahəsində təcrübə mübadiləsi və müdafiə infrastrukturu ilə bağlı əməkdaşlıq praktiki xarakter alıb. Bu səfər göstərdi ki, tərəflər yalnız formal dialoqla kifayətlənmir, əksinə konkret layihələrin və təlimlərin həyata keçirilməsinə fokuslanır. ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində hələ də xatırlanması vacib olan 1992-ci ildə qəbul edilmiş 907-ci düzəlişdir. Həmin düzəliş Azərbaycan hökumətinə birbaşa hərbi və iqtisadi yardımı məhdudlaşdırırdı və uzun illər iki ölkə arasında hərbi əməkdaşlığın inkişafına əngəl təşkil edirdi. Lakin son dövrlərdə ABŞ-nin siyasətindəki yumşalmalar, 907-ci düzəlişin 8 avqust Vaşinqton görüşündə ləğvi və hərbi sahədə dialoqun genişlənməsi bu maneəni aradan qaldırıb. Bakıda keçirilən görüş zamanı regionda sabitliyin təmin olunması, terrorizm və kiber təhdidlərə qarşı birgə tədbirlərin həyata keçirilməsi, hərbi təlimlərin genişləndirilməsi və praktik təcrübə mübadiləsi kimi mövzular müzakirə edildi. Bu, əməkdaşlığın yalnız deklarativ xarakter daşımadığını, həm də konkret nəticələrə yönəldiyini göstərir. Analitiklər hesab edirlər ki, ABŞ Azərbaycanın Cənubi Qafqazda strateji tərəfdaş kimi mövqeyini daha da möhkəmlətmək niyyətindədir və bu, bölgədə balanslı təhlükəsizlik siyasətinin formalaşmasına mühüm töhfə verəcək. Görüşdən sonra əməkdaşlığın dərinləşməsi perspektivi, həmçinin hər iki ölkənin qarşılıqlı maraqlarına uyğun olaraq təhlükəsizlik, müdafiə sənayesi və hərbi hazırlıq sahələrində yeni layihələrin reallaşmasına imkan açır. Bu kontekstdə səfər, ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində uzunmüddətli strateji əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsi və qarşılıqlı etimadın artırılması baxımından vacib addım kimi qiymətləndirilir. Azərbaycanın regional təhlükəsizlikdə oynadığı rolun güclənməsi və ABŞ ilə daha sıx əməkdaşlıq qurması, eyni zamanda, digər regional aktorlar üçün də təhlükəsizlik balansına təsir edən mühüm faktor kimi çıxış edir. Nəticə etibarilə, Bakıya səfər, həm mövcud əməkdaşlığın konkret nəticələrə yönəldiyini təsdiqləyir, həm də gələcəkdə hər iki tərəf üçün strateji və praktik imkanların genişlənəcəyini göstərir, bu da Azərbaycan və ABŞ arasında müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində əlaqələrin daha da dərinləşəcəyini açıq şəkildə göstərir.

Hikmət Həsənov