Aida İmanquliyeva – Azərbaycan şərqşünaslıq elminin parlaq siması

Bu gün görkəmli alim, professor, Azərbaycan şərqşünaslıq məktəbinin banilərindən biri Aida Nəsir qızı İmanquliyevanın anadan olmasından 86 il ötür.

Təhlil.az xəbər verir ki, Aida İmanquliyeva 1939-cu il oktyabrın 10-da Bakıda ziyalı ailəsində doğulub. 1957-ci ildə Bakıdakı 132 nömrəli məktəbi qızıl medalla bitirən Aida xanım, daha sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin Şərqşünaslıq fakültəsində ərəb filologiyası üzrə təhsil alıb. O, həmçinin SSRİ Elmlər Akademiyasının Asiya Xalqları İnstitutunda aspirantura təhsili alaraq 1966-cı ildə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edib.

Elmi fəaliyyətə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Şərqşünaslıq İnstitutunda başlayan Aida İmanquliyeva istedadı və zəhmətsevərliyi sayəsində kiçik elmi işçidən institutun direktoruna qədər yüksəlib. O, Azərbaycanda elmlər doktoru elmi dərəcəsi almış ilk qadın şərqşünas alim olub.

Aida xanımın tədqiqatları ərəb ədəbiyyatının klassik və müasir dövrlərini əhatə edir. Onun “Mixail Nuaymə və ‘Qələmlər birliyi’”, “Cübran Xəlil Cübran”, “Yeni ərəb ədəbiyyatı korifeyləri” kimi fundamental əsərləri Şərq və Qərb ədəbi əlaqələrinin öyrənilməsində mühüm mərhələ sayılır. Bu monoqrafiyalar ərəb ədəbiyyatının Azərbaycan elmi mühitində tanıdılmasına böyük töhfə verib.

Aida İmanquliyeva həmçinin Şərq-Qərb ədəbi əlaqələrini sistemli şəkildə tədqiq edən ilk azərbaycanlı alim olub. O, ərəb ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin — Mixail Nuaymə, Süheyl İdris, Mahmud əz-Zahir və digərlərinin əsərlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edərək onların poetik ruhunu olduğu kimi qoruyub.

Onun elmi rəhbərliyi dövründə Şərqşünaslıq İnstitutunun beynəlxalq nüfuzu xeyli artıb, çoxsaylı simpozium və elmi konfranslar təşkil olunub. Aida xanım gənc şərqşünasların yetişməsinə, ərəb filologiyası məktəbinin formalaşmasına böyük əmək sərf edib.

Aida İmanquliyeva həm də müəllim və insan kimi dərin hörmət qazanıb. Onu tanıyanlar onun müdrikliyi, sadəliyi və qayğıkeşliyi barədə xatirələr danışırlar. Elmi tələbləri yüksək olsa da, tələbələrinə və həmkarlarına həmişə anlayış və sevgi ilə yanaşırdı.

O, həm də nümunəvi ailə başçısı və iki görkəmli övladın anası idi – Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyeva və AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik Nərgiz Paşayeva onun böyük mənəvi mirasını bu gün də layiqincə davam etdirirlər.

Aida xanımın dərin zəkası, elmi irsi və mənəvi dəyərləri bu gün də Azərbaycan elminin və mədəniyyətinin inkişafına işıq tutur. Onun əsərləri ərəb ədəbiyyatını, Şərq-Qərb münasibətlərini araşdıran gənc tədqiqatçılar üçün mühüm istinad mənbəyidir.

Professor Aida İmanquliyeva Azərbaycan elminin tarixində öz adını əbədi həkk etmiş nadir şəxsiyyətlərdəndir.
Bu gün onun doğum günü münasibətilə həm alim, pedaqoq, həm də yüksək mənəviyyat sahibi olan böyük bir şəxsiyyətin xatirəsi minnətdarlıqla anılır.