Rusiyanın tarixi saxtalaşdırma cəhdləri - ARAŞDIRMA

Prezident İlham Əliyevin “Əl Ərabiyyə” telekanalına müsahibəsi zamanı "Qərbi Zəngəzur" və 1920-ci il işğalı ilə bağlı səsləndirdiyi açıqlamaları Rusiya mediasında geniş əks-səda doğurub. Bu açıqlamalar fonunda Rusiya-Azərbaycan münasibətlərindəki gərginliklər yenidən müzakirə mövzusu olub.

Rusiya mediasının manipulyasiya cəhdləri

Dövlət başçısının açıqlamalarından sonra Rusiya mediası Azərbaycana qarşı geniş kampaniya başladaraq, Azərbaycanın SSRİ-yə verdiyi töhfələri kiçiltməyə və ya inkar etməyə cəhd edərək, Azərbaycanın inkişafının Sovet dövrü ilə bağlı olduğunu da iddia edirlər. Buna misal olaraq Bakı metropoliteninin yaradılmasını göstərirlər. Lakin bu iddialar həqiqəti əks etdirmir. SSRİ dövründə Bakı metropoliteni cəmi 18 stansiyaya malik idi ki, bu da böyük bir inkişaf göstəricisi deyil. Müqayisə üçün, Azərbaycanla eyni dövrdə müstəqil inkişaf yolu seçmiş və yaxud daha əvvəl müstəqil olmuş digər ölkələr, məsələn, Türkiyə, bu gün çox daha geniş metro şəbəkəsinə sahibdir.

Rusiya mediası Azərbaycanın SSRİ-yə verdiyi töhfələri kiçiltməklə yanaşı, həm də işğal faktını yumşaltmağa çalışır. Lakin tarix göstərir ki, Azərbaycanın işğalı qanlı və amansız bir proses olub. 1920-ci ilin aprelində Qırmızı Ordu Azərbaycanı işğal edərkən, bu işğala dəstək verən və Rusiya tərəfini saxlayan bəzi yerli bolşevik və kommunistlər də olub. İronikdir ki, həmin şəxslər sonralar, xüsusilə də "Böyük Təmizləmə" (repressiya) illərində (1930-cu illər) "xalq düşməni" elan edilərək özləri də güllələniblər. Bu fakt, Rusiyanın hətta öz müttəfiqlərinə də etibar etmədiyini və siyasi məqsədlər uğrunda hər kəsi qurban verdiyini göstərir.

Sovet İttifaqının tərkibində olan xalqlar, o cümlədən əsasən Azərbaycan xalqı təkcə iqtisadi istismara yox, həm də mənəvi və mədəni soyqırıma məruz qalıb. Bolşevik hökuməti, Azərbaycana aid olan adət-ənənələri, tarixi və dinə qarşı amansız bir mübarizə aparıb. Mədəni irs məhv edilib, məscidlər bağlanılıb və ya anbara çevrilib, tarixi faktlar təhrif olunub. Bu siyasət SSRİ-ni qorumaq üçün bütün xalqların yaddaşını silməyə yönəlmişdi.

Bununla belə, hazırda Rusiya tamamilə fərqli bir mənzərə nümayiş etdirir. Əgər bir zamanlar Sovet İttifaqı beynəlxalq miqyasda güc nümayiş etdirirdisə, bu gün Rusiya ondan dəfələrlə kiçik olan Ukraynaya qarşı müharibədə böyük çətinliklərlə üzləşir. Bu müqayisə, Rusiyanın mövcud hərbi və iqtisadi gücünün SSRİ-nin resurslarından asılı olduğunu, müstəqil olaraq bu gücü saxlaya bilmədiyini göstərir. SSRİ dağıldıqdan sonra Azərbaycan kimi zəngin resurslara malik respublikaların itirilməsi, Rusiyanın güc potensialının nə qədər zəif olduğunu ortaya qoyub.

Müstəqil Azərbaycanın potensialı

Əgər Azərbaycan 1920-ci ildə işğal edilməsəydi və müstəqilliyini qoruya bilsəydi, hansı nailiyyətlərə yiyələnə bilərdi? Azərbaycanın zəngin neft ehtiyatları Qərbin, xüsusilə də Amerika və Britaniya neft şirkətlərinin investisiyaları ilə daha sürətli inkişaf edə bilərdi. Ölkə neft gəlirlərindən səmərəli istifadə edərək müasir infrastrukturu, təhsil və səhiyyə sistemini qura bilərdi.

Siyasi sabitlik: Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti regionda ilk demokratik respublika idi. İşğal olmasaydı, ölkə demokratik institutlarını gücləndirə bilər, azad bazar iqtisadiyyatına keçə bilərdi.

İqtisadi inkişaf: Sovet dövründə Bakı nefti SSRİ-nin iqtisadiyyatının lokomotivi idi, lakin neft gəlirlərinin əsas hissəsi Rusiyaya yönəldilirdi. Müstəqil Azərbaycan isə bu gəlirləri birbaşa öz inkişafına sərf edə bilərdi. Bu, kənd təsərrüfatı və sənayenin şaxələndirilməsinə, elm və texnologiyanın inkişafına səbəb olardı. Belə bir ssenaridə, Azərbaycanın təkcə neftlə deyil, həm də turizm, informasiya texnologiyaları və digər qeyri-neft sektorları ilə inkişaf edən lider dövlətlərdən birinə çevrilmə ehtimalı yüksək idi.

Hərbi və siyasi təhlükəsizlik: Müstəqil Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində öz mövqeyini möhkəmləndirərək hərbi təhlükəsizliyini təmin edə bilərdi. Ərazi bütövlüyü suveren dövlət tərəfindən qorunardı və Zəngəzur kimi strateji ərazilər Ermənistana verilməzdi.

Azərbaycan Prezidentinin tarixi faktlara əsaslanan açıqlamaları Rusiya mediasında əsassız kampaniyaya səbəb olsa da, bu, Azərbaycanın haqlı mövqeyini dəyişmir. Azərbaycan Sovet İttifaqı tərkibində olarkən öz potensialını tam reallaşdıra bilməyib, təbii sərvətləri digər respublikaların inkişafına yönəldilib. Əgər Azərbaycan müstəqil qalsaydı, bu gün regionda daha inkişaf etmiş və daha güclü bir dövlət ola bilərdi.

Azadxan Axundov